ENDONEZYA - BALİ
Yemyeşil pirinç terasları, güneşin eğlendiği palmiyelerle süslenmiş plajlar, nabız yükselten dalga sörfleri, bambudan yapılmış küçük masaj evleri, volkanların gölgesindeki göller, taze hindistancevizi içindeki tropik içecekler, Hindu tapınaklarındaki seromoniler, başlarında kat kat meyve sepeti taşıyan kadınlar, büyüleyici dans performansları, hayal gücünü zorlayan ahşap oymacılık eserler, ultra lüks resortlar, villalar ve dahası... İşte Bali denince ilk akla gelenler...
Endonezya'nın en turistik merkezi olan Bali Adası Java Adası'nın 3.2 km doğusunda, Ekvator çizgisinin 8 derece güneyindedir. Bali ve Java Bali Boğazı ile birbirinden ayrılmıştır. Ada, doğudan batıya 153 km, kuzeyden güneye 112 km genişliğindedir. En yüksek zirvesi 3031 metre ile aktif bir volkan olan Agung Dağı'dır. Verimli volkanik araziler ve yağmur zengini dağlar sayesinde Bali'de pirinç ve kahve üretimi son derece gelişmiştir. 75 km uzunluğundaki Ayung Nehri adanın en uzun nehridir.
Ada mercan kayalıkları ile çevrilidir. Güneydeki plajlar beyaz bir kuma sahipken, kuzeydeki ve batıdaki plajlar siyah kumludur. Bali'nin güneydoğusunda Nusa Penida, Nusa Lembongan ve Nusa Ceningan olmak üzere üç ada bulunmakatdır. Bunlar Badung Boğazı ile Bali'den ayrılır. Doğudaki Lombok Boğazı ise Bali'yi Lombok Adası'ndan ayırır.
Bali'de tropikal muson iklim hakimdir. Mayıs - Eylül arası kuru mevsim iken, Ekim - Nisan arası yağışlı dönemdir. Ancak yağışlar olsa da bu tropik adada güneş her daim kendini gösterir. Sıcaklıklar yıl boyu fazla değişkenlik göstermez ve 27-32 ºC arasında değişir.
2010 yılı nüfus sayımına göre Bali Adası'nın nüfusu 3,9 milyondur. Başkenti Denpasar'ın nüfusu ise 498.000'dir. Diğer büyük şehirler Singaraja, Kuta ve Ubud'dur. Nüfusun % 84.5'i Bali Hindusu, % 12'si Müslüman, diğer %3.5 lük kısmı ise Budist ve Hıristiyandır. Bali Hinduizmi, Hindistan Hinduizmi, Budizm ve yerli halkın animist inanışlarının bir karışımıdır. Çinli göçmenler Sino- Balinezlerin ise Budizm, Hıristiyanlık, Taoizm ve Konfüçyanizm karışımı olan ayrı bir dinleri vardır. “Island of Gods” olarak bilinen Bali'de yaklaşık 20.000 tapınak vardır.
Balice ve Endonezya dili Bali'de en çok konuşulan dillerdir. Balililer biri yerel dil olmak üzere genel olarak en az iki dil konuşurlar. Turistik bölgelerde daha çok modern Bali dili konuşulur. İngilizce ise konuşulan 3. ortak dildir.
Bali'ye ilk yerleşenler M.Ö 2000 yıllarında Güneydoğu Asya'dan gelen Avustronezyanlardır. Kültürel özellikler ve ve dil bakımından Malezya, Filipinler ve Okyanusya ile benzerlik gösterirler. Bali kültürü Hint, Çin ve en çok 1.yy. başlarında Hindu kültüründen etkilenmiştir. Hindu Majapahit Krallığı 1343 yılında Doğu Java'da Balinez kolonisini kurmuştur. Krallığın yıkılmasının hemen ardından artistler, entellektüeller, rahipler ve müzisyenler 15. yy. da Bali'ye göçmüşlerdir. Bali, sanatın her dalının geliştiği ve icra edildiği bir kültür adasıdır. Geleneksel Bali boyamaları, kukla sanatı, kecak, legong, barong&rangda denilen yerel danslar, batik, ahşap oymacılığı, gamelan orkestrası ve dahası Bali'nin kültürel zenginliğinin göstergeleridir.
Hindu krallığının sona ermesinin ardından, Balililer'in Avrupalılarla ilk karşılaşması 1585'de Portekizler'in, 1597'de ise Hollandalılar'ın Bali'ye ayak basması ile olmuştur. Uzun yıllar Hollanda kolonisi olarak varlığını gösteren Bali, 2. Dünya Savaşı sırasında Japon istilasına uğramış ve 17 Ağustos 1945'te bağımsızlığını ilan etmiştir. Hollandalılar Bali'nin bağımsızlığını 29 Aralık 1949'da tanımıştır.
GEZİLECEK YERLER
Denpasar; Başkent Denpasar 834.881 nüfusu ile Bali'nin en kalabalık şehridir. Bali Ngurah Rai Uluslararası Havaalanının bulunduğu şehir Bali Adası'nın ve Lesser Sunda Adaların'daki diğer şehirler için bir giriş kapısıdır. Denpasar Bali dilinde “kuzey pazarı” anlamına gelmektedir.
Turistler için fazla cezbedici olmayan şehirde gezilebilecek yerler arasında; Negeri Propinsi Bali Müzesi, Pura Jagatnatha Tapınağı, Puputan Meydanı, Pasar Badung (pazar), Taman Budata Sanat Merkezi sayılabilir. Denpasar çevresinde bir sanat ve antika kasabası olan Batubulan ve Batuan, Melati Sanat Mağazası ve Puspa Mega gibi gümüş ve altın perakendecilerinin, Wayan Nartha ve Wayan Mardika gibi Bali'nin en usta kuklacılarının olduğu Celuk şehirleri de gezilebilir.
Denpasar çevresinde gezilebilecek heyecan verici yerlerden birisi Bali Safari Park ve Deniz Parkı'dır.
Kuta & Seminyak; Kuta, Bali'nin güneyinde yer alır ve Bali Ngurah Rai Havaalanına çok yakındır. Uzun sahili boyunca uzanan otelleri, resortları, restoranları, gece klüpleri, ünlü Bali masaj ve spaları, alışveriş merkezleri ile Bali'nin en turistik bölgesinden birisidir. Deniz, güneş, palmiyelerle dolu bir günün ardından, gece eğlenceleri ile Bali'nin kalbinin attığı Kuta'da konaklama için pek çok seçenek mevcuttur. Bali genelinde olduğu gibi bu bölgede de fiyatlar çok ucuz değildir. Kuta'da konaklayanlar tur acentelerinden tur satın alarak, Bali Adası'nın tamamını gezebilirler.
Seminyak Kuta'nın kuzeyinde yer alan, yurt dışından gelip yerleşen nüfusun çok olduğu turistik bir bölgedir. Düzinelerce son derece lüks otel, resort, spa, restoran ve mağazaların bulunduğu Seminyak'ta fiyatlar oldukça yüksektir. Bali'nin en iyi spalarının olduğu Seminyak'taki plajlar, mevcut yolların sınırlı araba girişine izin vermesi sebebiyle Kuta'ya göre daha sakindir.
Kuta veya Seminyak'tan tur satın alarak ünlü Pura Luhur Uluwatu Tapınağını ziyaret edebilir, Kecak danslarını izleyebilir ve akşamüstü Jimbaran Körfezi'nde deniz ürünleri menüsünden oluşan yemeğinizi muhteşem gün batımı eşliğinde yiyebilirsiniz.
Sanur; Sanur beyaz kumlu plajları ve yemyeşil doğasıyla, sakinliği sevenler için iyi bir alternatifti. 5 km uzunluğundaki kumsalda yürüyüşler yapabilir, cafe ve restoranlarda keyif yapabilir, Nusa Penida'da manzaranın tadını çıkarabilirsiniz. Tarihe dokunmak isteyenler, 1932'de Bali'ye gelen ve güzel bir Legong dansçısıyla evlenen ressam Le Mayeur de Merpes'in bugün müze haline getirilmiş olan evini gezebilirler.
Ubud; Bali'nin kültür merkezidir ve Bali'nin en hünerli sanatkarları, en iyi müzeleri ve sanat galerilerine ev sahipliği yapmaktadır. Ubud'un caddeleri ve sokakları birer açıkhava müzesi, sanat galerisi gibidir. Ubud, saraylarda ve tapınaklarda gerçekleştirilen geleneksel Bali dans gösterileri ile de ünlüdür.
Birkaç günlüğüne plajdan uzak kalabilenler Ubud'da en az iki gün ayırarak, bohem sokakları yürüyerek gezebilir ve şehrin keyfini çıkarabilir. Ubud'da gezilebilecek yerler arasında; Puri Lukisan Müzesi, Ubud Sarayı, Pura Desa Ubud (tapınak), Pura Taman Saraswati (tapınak), Neka Sanat Müzesi, Agung Rai Sanat Müzesi, Rudana müzesi, Blanco Rönesans Müzesi, Neka Sanat Galerisi, Adi Sanat Galerisi, Rio Helmi Sanat Galerisi sayılabilir.
Şehir merkezinin dışına çıkmak ve doğayı solumak isteyenler, Kutsal Maymun Ormanı'na gidebilir ve maymunlarla yakın temas kurabilir. Ubud'da ayrıca civardaki köyler ve pirinç teraslarından geçen pek çok yürüyüş parkuru vardır. 8.5 km uzunluğundaki Campuan Ridge parkuru, Sungai Wos vadisinden geçerek pirinç terasları eşliğinde büyüleyici Gunung Agung (Agung Dağı) manzarasını sunar. Ubud'u günübirlik gezmek isteyenler bulundukları bölgeden tur satın alabilirler. Kuta & Seminyak'tan tura çıkanlar güzergah boyunca, Singapadu'da Bali Hayvanat Bahçesi ve Kuş Parkı, Celuk'ta altın ve gümüş işleme merkezi, Mas'ta ahşap oymacılığı merkezini gezebilir ve Ubud şehir turu ile günü tamamlayabilirler.
Ubud çevresinde gezilecek yerler:
Ubud'un güneyinde, Bedulu - Goa Gajah fil mağarası, Yeh Pulu tarihi bölgesi
Ubud'undoğusunda,Gianyar, Taman Nusa Endonezya Kültür Parkı
Ubud'un kuzeydoğusunda, Tampaksiring köyü -Gunung Kawi antik anıtlar tarihi bölge, Pura Tirta Empul Tapınağı ve kutsal su kaynağı
Ubud'un kuzeyinde, Sibang Big Tree Farms Çikolata Fabrikası, Fil Safari Parkı, Petulu ve kuşları
Ubud'un güneyinde, Bali Kuş Parkı & Rimba Sürüngen Parkı
Kintamani ve çevresi gezilecek yerler:
Gunung Batur (1412 metre) ve Batur Gölü
Bali'nin en görkemli tapınaklarından biri olan Pura Ulun Danu Batur
Batur Doğal Sıcak Su Kaynağı
Klungkung (Semarapura) ve Selat çevresi gezilecek yerler:
Semara Pura Saray Kompleksi
Hollanda koloni zamanından kalma Kerta Gosa yüksek mahkemesi ve adalet kompleksi
Binlerce yarasaya ev sahipliği yapan Goa Lawah
Gunung Agung (2567 metre)
“Ana Tapınak” olarak bilinen Pura Besakih (tapınak)
Tabanan ve çevresi gezilecek yerler:
Bali'nin en çok ziyaret edilen, en çok fotoğrafı çekilen ve en çok saygı duyulan büyüleyici Tanah Lot Deniz Tapınağı
Pancasari İkiz Göller
Mengwi Kraliyet Su Tapınağı Pura Taman Ayun
Mengwi Tapınağı
Gunung Batukaru (2271 metre) ve yamacındaki Pura Luhur Batukaru (tapınak)
Ünlü Jatiluwih Pirinç Terasları
Singaraja – Bedugul çevresi gezilecek yerler
Bali içerisinde gezmek için en iyi yöntem kendi aracınızla gezmektir. Sürücülü veya sürücüsüz araç kiralayabilir veya bulunduğunuz bölgeden gezeceğiniz program doğrultusunda tur satın alabilirsiniz. Turistler için acenteler kişi sayısına göre sürücülü araç temin etmektedirler. Sürücü aynı zamanda yerel rehberlik hizmeti de vermektedir. Perama turist shuttle (servis) leri de belli bölgelerde, bir gün önceden rezervasyon yapmak gerekebilir) belli bir ücret karşılığı hizmet vermektedir. Şehir içlerinde yerel otobüs mevcut olsa da, çok kısıtlı bir alanda hizmet vermektedir. Yoğun trafik gözönüne alındığında bu çok tercih edilen bir ulaşım şekli olmamaktadır.
Yolunuz bir gün mutlaka Bali'den geçmeli; bu muhteşem ve egzotik coğrafyayı yaşamak için...
Hepiniz sevgiyle kalın.
Melih Eriş