MEKSİKA
GİZEMLER ÜLKESİ "MEKSİKA"
Meksika seyahatimi yıllar öncesinden planlamıştım. Günler yaklaştıkça çalışmalarım hızlanmıştı. Bilgileri bir bir yutuyordum. Haritalar, antik yerler kafama kazınmıştı, gezeceğim yerleri sanki daha önceden görmüş gibiydim. İzleyeceğim rotayı çok önceden hazırlamıştım
Meksika, dünyanın öbür ucu derler ya tam anlamıyla öyle bir yer .”Maya uygarlığı”, bu insanlara ne olmuştu, koca bir uygarlık nereye kaybolmuştu. Bunun izini sürmeye dair hayalimin peşinden gelmiştim bu topraklara.
Maya-Aztek uygarlıkları yüzyıllardır bu bölgede hüküm sürmüş ve birçok eser bırakmış kültürler. Aztek Uygarlığı, bugünkü Mexico city çevresi ve kuzey Meksika’ya doğru yayılmıştır. Maya Uygarlığı ise daha geniş bir toprak yelpazesinde varlığını sürdürmüştür. Meksika, Guatemala, Belize Honduras, El-Salvador. O zamanlar bir bütün olan bu topraklar şimdilerde farklı ülkelerin topraklarıdır.
Meksika, ne Amerika ne Avrupa ne de Doğu kültürlerine benzer. Kendine has bir tarzı vardır. Modern bir ülke, başkentleri Mexico City görülmeye değer. Eski kültürle yeni kültürün bir arada yaşaması, hükümetin ılımlı yaklaşımı sayesinde insanlar sokaklarda kendi etnik kültürlerine göre giyinip, kendi müziklerini yapabiliyorlar. Zagalo Meydanı. Bu meydan, konserler, mitingler, yürüyüşler, devlet konuşmaları ve gezginleri buluşturan bir meydandı. Parlamento binası, yüzyıllık kiliseler ve saraylar, turistler, satıcılar, Aztekler, hepsi burada. Başkent Mexico tam bir mozaik ve sanat şehri. Salvador Dali’nin resim müzesi, Meksika tarihi müzesi, el sanatları müzesi, şehrin merkezindeki Aztek şehir kalıntıları ve bunun gibi birçok eser hafızamda yerini alıyor. Alışveriş için halk pazarları ve turistik eşya satan birçok yerde burada. Müzik marketleri çeşitliliği ile şaşırtıyor. Türkçe müzik cd leri bile var. Başkentte taksiler çok ucuz ve hepsi bizim bildiğimiz Vosvoslar. Sağ ön koltuk yok, arka koltuk ve şoför koltuğu. Maya ve Aztek kültürünün getirdiği inançlara göre yaşayanların dışındakilerin hepsi, Hıristiyan dinine mensuplar.
Hükümet açık bir politika sergiliyor ve turistlere parlamento binasına ve meclis salonlarına girme izni veriyor. Tabi pasaportunuz yanınızda ise. Ulaşım şehir içinde problemsiz. Metro, otobüs ve minibüsler sizi istediğiniz yere götürüyorlar. Şehirlerarası ulaşımı uçak, otobüs ve trenlerle yapabilirsiniz. Hepsi de modern ve konforlu. Şehirlerarası karayolları asfalt ve çoğunlukla otoban olduğu için araç kullanmak oldukça rahat ve güvenli. Araba kiralayıp rahatlıkla gezilebilir. Elinizde geniş kapsamlı Meksika karayolları haritası olması istediğiniz yere gitmeniz için yeterlidir.
Meksika mutfağı çok meşhur. Yemekler genellikle etli, soslu ve baharatlı.
Meksikalıların %95 i yabancı dil bilmiyor. “Siz bizim ülkemize geliyorsunuz, anlaşmak istiyorsanız İspanyolca öğrenin” düşüncesi son derece yaygın. Meksika’ya giderken İspanyolca konuşma kılavuzu almanız yerinde olur.
Meksika’nın ucuz bir ülke olduğu söylenemez. Alışverişte mutlaka pazarlık yapılmalı. Turist gördükleri zaman fiyatlar birden artıveriyor.
Meksika’yı kasım-aralık aylarında muson yağmurlarından etkilenmeden gezebilirsiniz. Hava sıcaklığı gündüzleri 25–30, akşamları ise 15–20 derece civarında seyrediyor.
Meksika eyaletler sistemi ile yönetilen çok kalabalık bir ülke. Sadece başkent Mexico’da 22 milyon insan yaşıyor. Özgür bir ülke; kimse ne yaptığınızla ilgilenmiyor. Rahatlıkla her yere girip çıkabiliyorsunuz.
Meksika’ya gelmeden önce üç günlük otel rezervasyonu yaptırmanız şart, aksi takdirde ülkeye girişte zorluk çıkartıyorlar. Ülkeyi ziyaret eden turist sayısı oldukça fazla olduğundan pasaport kontrol girişlerinde uzun kuyruklar oluşmakta.
Rotamdaki ikinci yer Azteklerin dev Güneş ve Ay Piramitleri. Mexico City’den 70 km uzaklıktaki piramitlere araba ile gitmeyi tercih ettim. Otobana çıktığımda ücretsiz yola girip köy yollarından gittim. Dört km lik uzun bir yürüyüş yolundan sonra Mısır Piramitlerinin dışında ilk kez farklı bir piramit kompleksi ile karşılaştım. İlk düşüncen böylesine devasa yapıları yapanlara ne olduğuydu? Azteklere ait kitaptan (Aztekler / Richard F. Townsend/ Türkçe) piramitlerin yaşanmışlıklarını gözden geçiriyorum. Bu büyük uygarlığın İspanyol komutan Cortes tarafından nasıl yok edildiğini okuyorum. Aztek uygarlığına ait yapıları detaylı incelemek isterseniz Meksika’nın kuzey bölgelerine doğru seyahat etmeniz gerekir.
Maya bölgesinin başkenti olan ve Mexico City’e 1685 km uzaklıkta olan Merida’ya 1,5 saat süren bir uçak yolculuğu ile ulaşıyorum. Merida turistik bir şehir. Maya bölgesine tüm turlar buradan organize ediliyor. Atlas okyanusunun dibindeyim. İşte bir Türk restoranı. Osman buraları gezerken Meksikalı bir kızla evlenip yerleşmiş. Türkler her yerde denir ya…
Maya Bölgesinde yer alan Dzibilchaltun-İzamal-Ekbalam ören yerleri birbirine pek yakın sayılmaz. Klasik tur programlarında olmayan yerler. Izamal, fazla kazı çalışması yapılmamakla birlikte ilk Hıristiyanlaştırma çalışmalarının yapıldığı bir merkez. Rahip Landa önderliğinde 1450 li yıllarda tüm Maya halkına Hıristiyanlık zorla aşılanmış. O döneme ait kiliseler bugün hala açık.
İşte görmeyi iple çektiğim Maya devi Kukulkan Piramidi, Chichen-Itza…İlk durağım Lotlun mağarası. Bu mağarayı gezebilmek için rehber tutmak zorundasınız. Mağarayı gezerken rehber cebinden bir tokmak çıkarıp mağaranın tavanından aşağıya doğru sarkmış olan iki sarkıta sırasıyla vurduğu zaman kulağınıza gelen ses mağaranın ismi; LOLT-LUN….Elimde bu kez Mayalara ait bir kitap var; Mayalar / Michael De.Coe/Türkçe. Dev piramide doğru yol alıyorum. Basamaklar çok dik. Aman dikkat!! Burası çok büyük bir şehir ve tüm gününüzü buraya ayırabilirsiniz.
Civardaki diğer Maya şehirlerinden olan Labna-Sayil-Kabah, Mayapan antik şehri ve Uxmal gezebileceğiniz diğer önemli yerler arasında sayılabilir.
Şimdiki rotam Ciudad Del Carmen… Güzel bir sahil yolundan geçerek buraya geliyorum. Yolda Edza antik kentini geziyorum. Ciudad Del Carmen Atlas okyanusu kenarında adalarla çevrili turistik bir şehir. Adalar birbirine köprülerle bağlanmış. Buradan sahil yolunu izleyerek Tabasco eyaletine doğru yol alıyorum. Rota, Villahermosa… Bu şehirdeki kalıntılar, Aztek ve Mayalardan önce bu topraklarda yaşamış olan ataları Olmeklere dayanıyor. La Venta parkı hem tarihi eserleri hem de hayvanları ile geçmişi gözler önüne seriyor. Maymunlar her yerde, kediye benzeyen kula olarak bilinen hayvanlar var. Kendilerini sevdirmeye bayılıyorlar. Büyük bir şehir Villahermosa. Tabasco eyaletinin başkenti.
Villahermosa’dan yaklaşık 145 km uzaklıktaki Palenque’ye geçiyorum. Palenque, Mayaların en ünlü krallarından biri olan Lord Pacal’ın şehri. Onun adına çok yazılmış ve çok söylenmiş. Mezar kapağında birçok şeyler anlatılmış. Halen gün yüzüne çıkması için çalışmalar devam ediyor. Kasabada İngilizce bilen sayısı oldukça fazla, çok sayıda turist barındıran bir bölge burası.
Mayaların soyunu devam ettiren sadece 900 kişiden oluşan Lacandon Mayalarının yaşamakta olduğu Bonampak ve Yaxchilan şehirlerine tur satın alıyorum. Bu bölgeler koruma altına alındığından tur almadan buralara gitme şansınız yok. Burada yaşayan Mayalar fotoğraflarının çekilmesinden hoşlanmıyorlar. Yaxchilan’a ulaşmak için tekneye biniyorum. Yarım saatlik bir yolculuk sonrası orman içinde kalmış ve nehirle ortadan ikiye bölünmüş bir sınır şehri olan Yaxchilan’ya varıyorum. Karşısı Guatemala toprakları. Ormanın derinliklerine daldıktan sonra şehrin kalıntılarını görebiliyorsunuz.
Palanque’ den rotamı dünyaca meşhur Aqua Azul şelalesine çeviriyorum. Görülmeye değer bir güzellik…
Hepiniz sevgiyle kalın.
Melih Eriş
Maya Sözü
Doya doya yenecek aşları,
Kana kana içecek suları vardı.
Ama o gün toz duman sardı her yanı,
O gün, sarardı soldu toprak,
O gün, bir bulut çöktü tepesine,
Ogün, bir dağ geldi üzerine,
Ogün, güçlü adamın eline geçti toprak.
O gün, tütmez oldu bacalar,
O gün, dalından koparıldı körpe yapraklar,
O gün, ölüme kapandı gözler,
O gün, üç işaret belirdi ağaçta,
O gün, üç nesil asıldı oracıkta.
İşte o gün, baş koydular savaşa,
Ve dağıldılar dip bucak ormanlar arasına.
Popolvuh Maya Kutsal Kitabından
Yorumlar -
Yorum Yaz