- Giza Piramitleri
- Mısır
- Machupicchu
- Peru
- Perito Moreno Buzulu - Patagonya
- Arjantin
- Taman Negara
- Malezya
- Amazonlar
- Güney Amerika
- Kukulkan Piramidi
- Meksika
- Java Adası
- Endonezya
- Mui Ne
- Vietnam
- Annapurna Ana Kamp
- Himalayalar, Nepal
- Ha Long Bay
- Vietnam
- Uyuni Tuz Çölü
- Bolivya
- Batu Cave
- Malezya
- Boracay
- Filipinler Boracay
- Sky Mirror
- Malezya
İnsan kısa sürede neleri keşfedebilir? Yol aldıkça kendini, kültürünü, unuttuklarını,
belki de sadece keşfetmenin hazzını...
Eğer kendini arıyorsan yönünü dağlara çevir, dağlarda gözlerini kapat, kulaklarınla
gör. Ağaçların fısıltılarını, böceklerin seslerini dinle. Binlerce yıllık uygarlıkların izini sür.
Keşif yolculuğu için yoldan çıkmaya hazır ol!
Melih Eriş
.................................................
İRAN - TEBRİZ
İLKLERİN ŞEHRİ
Tebriz, İran’da Doğu Azerbaycan eyaletinin başkentidir. Türkiye sınırına uzaklığı 320 km.dir. Nüfusu 3 milyon sınırına gelmiştir. Gelişme ve modernleşme yönünde şehir yeniden yapılandırılmaya başlanmış. Modernleşme çalışmalarını görmek Tebriz’e verilen önemi de yansıtmaktadır.
Tebriz'in tarihsel geçmişi konusunda tartışmalı fikirler vardır. Bazı tarihçiler M.Ö sine kadar giden bir geçmişten bahseder, bazı tarihçilere göre ise Tebriz'in önemli dönemleri İran'a İslamın gelişiyle başladığını söylerler. Arkeolojik kazılara göre ise Tebriz'in 5 bin yıllık bir geçmişi olduğu ortaya çıkarılmıştır.
Tebriz'i İslamcı güçlerin işgal edişi 642 yılındadır. Moğol işgalinin yıkmadığı birkaç şehirden biri olarak da Tebriz şanslı yerlerdendir. Moğol işgalinden sonra Safeviler devrinde Tebriz bir süre için İran'ın başkenti olmuştur. Arg-e Tebriz isimli Tebriz kalesi bu dönemden günümüze kadar kalabilmiş eserler arasındadır. Tebriz’in tarihte bir çok misafiri olmuştur. Kimileri burayı başkent seçerken kimileri de geçici olmuşlar. Kimdi bunlar; Abbasiler, Sasaniler, Araplar, Selçuklular, Timur, Moğol, İlhanlı, Osmanlı, Safeviler.
Tebriz'deki birçok tarihi eser, şehirde yaşanan depremlerle yıkılmış ve kaybolmuştur. Safeviler döneminden sonra gelen İlhanlılar, Kaçarlar döneminde gene başşehir olarak kalmıştır. Bu dönemlerde Osmanlı ve Rus ordularının sık sık akınlarına uğramıştır. Son 100 yılda Tebriz'in İran tarihinde önemli rolü olmuştur. 1906 yılındaki Anayasal hareketlenmede siyasi hareketin merkezi durumunda olmuştur. 1950 yılındaki petrolün millileştirilmesi hareketlerinde ve 1978 yılından itibaren yaşanan İslam Devrimi sırasında da Tebriz hep önemli bir merkez olmuştur.
Tebriz'in bulunduğu coğrafya nedeni ile, İran'ın batı kapısı olarak görülür bu yüzden birçok modern yapı ve etkinlik, İran’da ilk olarak Tebriz’de yapılmıştır veya görülmüştür. Bu yüzden çoğu Tebriz'i İran'ın ilk modern hayata geçen şehri olarak görürler.
Matbaa evi, 1888'de ilk modern okul, 1900'da ilk sinema salonu, 1900 da ilk telefon santralı, 1906 da ilk ticaret odası, 1923 de ilk ana okulu, 1924 de ilk işitme engelliler okulu, 1926'da özel dahi çocuklar okulu, ilk belediye, şehir meclisi, belediye sarayı, ilk polis teşkilatı, ilk madeni para darphanesi, ilk genel kütüphane, ilk tiyatro ve tiyatro grubu, ilk modern fabrika, ilk kadın derneği ve ilk öğrenci yurdu bunların hepsi İran’da, ilk olarak Tebriz’de hayata geçirilmiştir.
Tebriz'in ilginç özellikleri arasında birçok şair yetiştirmiş olması da vardır. Tebriz yetiştirdiği şairler için özel bir Şairler Mezarlığına sahiptir. Şairler Anıtı (Megberet-ol Şoara) İran'ın yetiştirdiği birçok şairin ve önemli insanın mezarının bulunduğu yerdir. İran’ın çağdaş büyük şairi Şehriyar’ın mezarı da burada yer almaktadır. Tebriz sokaklarında dolaşmaya başladığınızda tarihe yolculuk da başlamış demektir.
Şehir planını gösteren haritanız ve fotoğraf makinanızı yanınıza almayı unutmayınız Gezilebilecek önemli yerler arasında: Tebriz Kalesi (Erg-e-Tabriz), Rob-e-Raşidi , İtfaiye Kulesi, Tebriz Belediye Sarayı (I.Dünya savaşı zamanında Almanlar tarafından yapılan), Meşrutiyet Müzesi, Azerbaycan Müzesi, Senceş Müzesi, Şehriyarın Müzesi, Un İbn Ali Anıtı, Ferdowsi Lisesi, Gök Mescid, Alişah Camisi, Tebriz Ulu Camisi, Tebriz Kapalı Çarşısı (Rasta Bazaar), El Gölü (Şah gölü), Kandovan (1 saatlik uzaklıkta).
Tebriz sokaklarını gezmek için fazla zaman ayıramayacaksanız, bunlardan bir kaçını seçerek bu şehrin tarih dokusu ve yaşamı hakkında bilgi sahibi olabilirsiniz.
El-Gölü (Şah-Gölü): Büyük bir havuz ortasında bir binadır. Binanın yapılış tarihi bilinmemektedir. Ancak Abbas Mirza zamanında restore edilmiş ve 1931 yılından itibaren genel mesire yeri şekline dönüşmüştür. Bu mesire yeri, ferah yeşil bir alana sahiptir.
Tebriz Kalesi (Arg-e Tabriz): Tebriz’de ki en önemli tarihi eser Tebriz kalesidir. Bu kale,tamamı tuğla ile örülmüş bir yapıdadır. Aslen, 500 yıl kadar önce yıkılmış olan bir caminin yerine yapılmıştır. Kalenin bir adı da eski caminin adına gönderme yapılarak Mescid-i Alişah - Alişah Camisidir. Kalenin içinde sadece çok yıkık bir haldeki mihrap görülebilir. Yüksek surların bir zamanlar idam cezalarının infaz edilmesinde kullanıldığı söylenir.
Azerbaycan Müzesi: Tebriz’de ki Azerbaycan Müzesi de görülmeye değer yerler arasındadır. 1957 yılında yapılmış ve daha sonra 1962 yılında yenilenmiştir. Müzede bulunan Etnolojik eserler bölümünde bölgede yaşayan çeşitli göçebelerin ve kabilelerin giysilerinden, eşyalarından örnekler vardır. Arkeolojik eserler bölümünde 4 bin yıldan öncesine kadar giden çeşitli tarihi buluntular sergileniyor. Anayasal Devrim bölümünde ise Tebriz’in yakın tarihine ait siyasi olaylardan fotoğraflar ve belgeler görülebilir.
Mescid-i Kabud (Gok Mescid): 1465 yılında yapılmış olan Gök Mescid geçirdiği birçok depremden sonra harabe haline gelmiş ancak iyi bir şekilde restore edilmiştir. Caminin içinde ve dışındaki çiniler güzelliğini hala korumakta ve bu camiye “İslam’ın Turkuvazı” adının verilmesini haklı çıkartmaktadır.
Kapalı Çarşı (Rasta Bazaar): İçinde 7000'den fazla dükkan, 24 çarşı ve kervansaray yer alan Pazar Doğunu en önemli alışveriş noktalarından biridir. İstanbul’da ki kapalı çarşının daha egzotik, daha yerel ve daha kalabalık bir şekli Tebriz’de ki kapalı çarşıdır. İran’daki benzerlerinden çok farkı yoktur. Ama batılılar ve bizler için çok egzotik bir havası vardır. Bu çarşının labirent gibi yollarında kendinizi kaybedip, herhangi sokağa sapıp gezin. Yorulduğunuzda önünüze mutlaka bir çayhane çıkacaktır. Burada İran Çayı içerek dinlenin, etrafınızdaki kişilerle Türkçe olarak sohbet edebilirsiniz.
Tebriz kenti İran'da yaşayan 25 milyon Azeri için kültürel ve ekonomik başkenttir. Şehirde tamamen Türkçe konuşuluyor olması Türk turistler için oldukça rahatlatıcı bir unsurdur.
Tebriz’de hiç yabancı olmadığımız bir özellik karşımızda beliriveriyor. Tebriz insanı cana yakın ve son derece konukseverler. Hele ki Türk olduğunuzu öğrendiklerinde de her türlü yardımı yapmaya çalışıyorlar. Sokaklarda dolaşırken uğradığınız bir lokanta, kahvehane ya da yol sormak için bile sohbet ettiğinizde muhakkak sizi misafir etmek istiyorlar. Hayır cevabı da oldukça kırıcı olmaktadır onlar için. Bu cana yakınlık karşısında nasıl hayır denir ki zaten.
Sıcakkanlı insanların yaşadığı her köşesinde Türk tarihinin ve kültürünün izlerini göreceğiniz Tebriz’e gitmenizi öneririm. Tebriz’e Türkiye’den karayolu, demiryolu ve havayolu ile ulaşabiliriz. Doğubayazıt’tan kalkan otobüslerle de kolaylıkla Tebriz’e ekonomik yönden ulaşmanız oldukça kolaydır. Vize yok! Sadece pasaport yeterli, ulaşımda kolay. Daha neyi bekliyorsunuz. Tebriz’den yolunuz geçsin, buradan İran’ın derinliklerine de doğruda bir kapı açmış olursunuz.
Farklı rotalarda buluşmak üzere.
Hepiniz sevgiyle kalın.
Melih Eriş
Yorumlar - Yorum Yaz
MELİH ERİŞ GEZİLERİ
MELİH ERİŞ VINTAGE
GEZGİNİN SEYİR DEFTERİ
GRUBUMUZ
FACEBOOK SAYFAMIZ
